December

Snoei de druiven

Zodra het blad van de druivenstruik af is gevallen gaan we de druif snoeien. We snoeien alle zijtakken van de druif terug tot op twee knoppen van de hoofdtak Af en tevens halen we ook het dode en beschadigde hout uit de struik Na het snoeien controleren we nog of dat de hoofdtakken nog goed vast zitten,zo niet dan zetten we ze vast en is de druif klaar is om in het voorjaar weer uit te lopen.

Breng organische mest in de grond

We gaan nu organische mest in de grond brengen.Organische mest geeft niet zoveel voeding als kunstmest geeft, maar het heeft wel andere grote voordelen. Het verbeterd namelijk de grondstructuur en de grond zal beter vocht vast kunnen houden, hierdoor zal de plant beter kunnen wortelen in de grond en dus ook beter groeien. We hebben verschillende soorten mest bijvoorbeeld compost, champignonnenmest en stalmest. Bij het opbrengen van de mest zorgen we ervoor dat deze niet op of tegen de plant komt te liggen, omdat deze dan zou kunnen verbranden.

De organische mest die spitten we met een spitriek onder de grond, dit doen we niet met een steekschop, omdat we daarmee teveel wortels zouden beschadigen.

Spit de border in de tuin

Mochten we in de tuin een zwaardere grond hebben zoals klei grond, dan gaan we nu de border spitten. Door de zwaardere grond nu voor de winter te spitten komt deze los op de grond te liggen en kan de vorst er over heen komen. Door de vorst vriest de klei fijn en hebben we in het voorjaar een grond die beter te bewerken is.

Deze spit beurt kunnen gaan we uitvoeren samen met een organische bemesting zodat we ook extra voeding aan de grond toevoegen. Organische mest geeft niet zoveel voeding als kunstmest geeft, maar het heeft wel andere grote voordelen.

Het verbeterd namelijk de grondstructuur en de grond zal beter vocht vast kunnen houden, hierdoor zal de plant beter kunnen wortelen in de grond en dus ook beter groeien. We hebben verschillende soorten mest bijvoorbeeld compost, champignonnenmest en stalmest. Bij het opbrengen van de mest zorgen we ervoor dat deze niet op of tegen de plant komt te liggen, omdat deze dan zou kunnen verbranden.

Bescherm de rozen tegen strenge vorst

De winters in Nederland zijn niet meer zo streng als dat ze vroeger waren, maar toch kan er nog steeds strenge vorst optreden en kan dit schade geven aan de rozen. Om eventuele vorstschade uit te sluiten kunnen we de rozen aanaarden. We halen dan de grond rondom de rozen weg en werken dit naar het hart van de roos toe waardoor de takken van de roos onder een laagje van zo’n 10 cm aarden komt te zitten.Deze laag aarde halen we in het voorjaar weer weg zodat de beschermde ogen kunnen gaan uitlopen.

Stamrozen hoeven we niet gelijk te beschermen, zodra er strenge vorst wordt voorspelt bindenwe rondom de oculatieplek een bosje stro zodat ook deze plaats wordt beschermt.

Vroeger deed men een zak over de stamroos heen ter bescherming, deze zak kan echter ook werken als een kas waardoor de ogen al eerder gaan uitlopen en dan dus extra gevoelig zijn voor bevriezing. Als we dit dus nog doen dan halen we de zak zo snel mogelijk weer weg.

Zorg dat een gedeelte van de vijver ijsvrij blijft

Het kan nu zo hard kan gaan vriezen dat de vijver bedekt raakt met een laag ijs. Als we hier niets aan doen dan kunnen er onder het ijs gassen komen, waar de vissen dood van kunnen gaan. We gaan nu in de vijver een ijs vrijhouder leggen, zodat de gassen hierdoor onder het ijs weg kunnen. Deze ijs vrijhouders zijn kant en klaar te kopen.

Ruim tuinmeubelen en andere tuin hulpmiddelen op

We halen nu de tuinmeubelen en de andere tuinhulpmiddelen zoals de vaste plantensteunen naar binnen omdat deze alleen maar te lijden hebben met het weer. Voordat we ze weg zetten maken we ze goed schoon, zodat we ze in het voorjaar gelijk weer kunnen gebruiken.

Maak gereedschap schoon en weer gebruiksklaar

Het drukke tuinseizoen loopt op zijn einde en voor de tuin breekt er nu een tijd van rust aan.Het gereedschap gaan we klaar maken voor het nieuwe tuinseizoen, zodat alles weer gebruiksklaar is. We maken al het gereedschap goed schoon, we maken de schoffel,steekschop en de snoeischaar weer scherp en bij de grasmaaier maken we de messen weer scherp en oliën we de bewegende delen.

Bewaar hout as uit de openhaard voor het voorjaar

Deze tijd is het kouder en zal er weer heel wat hout verbrand worden in de kachels en openhaarden,wat hiervan overblijft is het hout as en verdwijnt de rest in de container.

Het is echter de moeite waard om dit hout as te bewaren voor het voorjaar want de planten die lopen dan weer uit en vormen veel jong blad, waar vooral slakken dol op zijn. De vaste planten zoals de Hosta kunnen we dan beschermen door dit hout as in de border rondom de planten te strooien. Slakken houden namelijk niet van hout as en zullen bij de planten uit de buurt blijven.

Controleer de kuipplanten

De kuipplanten die staan nu op hun overwinterplaats en deze gaan we nu controleren. We halen al het afgevallen blad weg, omdat dit een bron is voor ziektes en schimmels en we kijken of er geen ziektes in de plant zitten. Na deze controle kijken we nog of dat de plant nog voldoende water heeft zodat deze niet zal verdrogen.

We zorgen ervoor dat we niet teveel water geven, want de kuipplant zal nu niet veel water verbruiken.

Controleer de Dahlia's

Nadat we in november de Dahlia's uit de grond hebben gehaald, hebben gedroogd en hebben opgeborgen in turfmolm gaan we ze nu even controleren. We halen de knollen uit de doos en kijken of dat er op de knollen geen ziektes voorkomen, zoals meeldauw of dat de knollen rotten plekken vertonen. Mochten de knollen iets hebben, dan kunnen we dit met een mes eruit snijden, of als het erg is gooien we de hele knol weg. Dit controleren van de Dahlia's zullen we van de winter nog enkele keren moeten doen om er zeker van te zijn dat we straks nog steeds gezonde knollen hebben.

Maak plannen voor het komende tuinseizoen

Het werk in de tuin is nu minimaal en daarom hebben we tijd over om eens iets meer te genieten van de tuin. Bloemen in de tuin zien we nu niet veel maar toch valt er nog genoeg te genieten, bijvoorbeeld van de winter groene struiken, de besdragende struiken of van het leven in de tuin door het maken van een vogel voederplaats.

Nu we dus tijd over hebben kunnen we ook de plannen uit gaan werken welke we in het voorjaar willen gaan uitvoeren.

De wijzigingen in de tuin kunnen we nu op ons gemak op papier gaan zetten, zodat we straks niet voor verrassingen komen te staan, we zoeken uit welke planten we gaan gebruiken, of deze planten de juiste standplaats krijgen wat betreft zon of schaduw, zure of kalkrijke grond of wat betreft de grootte van de plant.

Door dit nu allemaal uit te zoeken hebben we alles klaar om straks in het voorjaar weer fris en voor bereid te beginnen.

Snoei de leibomen in vorm

De leibomen zoals de leilinde en de dakplantaan zijn wild uitgegroeid met vele lange takken om de vorm er weer in te brengen gaan we deze snoeien.

Zodra het blad van de bomen is kunnen we de leilinde of de dakplataan gaan snoeien, dit kunnen we vanaf nu doen tot eind februari. Let er wel op dat het niet vriest anders kan dit schade geven aan de boom.

De boom heeft een aantal dikkere hoofdtakken, de zogenaamde leggers, alle nieuwe scheuten hierop snoeien we terug tot 2 a 3 ogen, zodat de boom weer goed in vorm zit en klaar is om in het voorjaar weer uit te lopen.

Nadat we de boom hebben gesnoeid controleren we ook nog even of dat de draden waarmee de takken worden geleid niet aan het ingroeien zijn in de tak, dit zou namelijk de sapstroom afremmen en uiteindelijk zal de tak er door afsterven.

Als er takken aangebonden moeten worden kunnen we het beste bindbuis gebruiken, dit is een plastieken touw dat mee groeit met de dikte van de tak en dus niet in zal groeien.

Aanplanten bomen en heesters

Alles wat in een container of pot wordt gekocht kan het hele jaar geplant worden, echter veel (grotere) planten worden met een kluit geleverd in de herfst en deze gaan we nu planten als er geen vorst wordt verwacht..

Het begin van dit plantseizoen wordt gemarkeerd door het vallen van het blad. Dat is namelijk het teken dat de boom of heester in winterrust gaat, de periode waarin hij het minst last heeft van de verhuizing van de kwekerij naar uw tuin.

Maak voor het planten van een boom of heester een ruim plantgat. Maak onderin de grond wat losser en verbeter hem door er potgrond door heen te mengen.Vervolgens zetten we de plant met de nog ingepakte kluit in het plantgat om te kijken of hij straks even diep komt als hij op de kwekerij stond; dat kunt u zien aan de groenverkleuring op de stam.
We draaien de boom of heester een beetje, zodat hij op zijn mooist uitkomt. Verwijder nu het gaas of de juten lap; lukt dat niet goed, knip dan zoveel mogelijk weg zodat de wortels onbelemmerd uit kunnen groeien.
Maak bij de boom,op een plek waar geen wortels zitten, met bijvoorbeeld een grondboor een gat in de grond waarin u de steunpaal plaatst.
Als laatste vullen we het plantgat op met de uitgegraven grond vermengd met potgrond. Druk de aarde rondom met uw voet stevig aan en giet royaal zodat de grond goed rond de wortels spoelt. Zet een boom met boomband in een ruime lus aan de paal vast.
De boom of heester is er nu klaar voor om in het voorjaar te gaan groeien.

Voer de vogels bij

In vorstperiodes en bij sneeuwval wordt het voor vogels moeilijker om voedsel te vinden, hier gaan we ze nu dan ook even bij helpen. De vogels zijn hier bij geholpen en wij kunnen genieten van de verschillende vogels in de tuin, vogels en mens gelukkig dus.

Als de winter niet zo streng is kunnen we vogels zoals de koolmees, de pimpelmees, de heggemus, de mus, de merel en het roodborstje makkelijk helpen door een voederplaats te maken.In strengere periodes van vorst zie je dan ook nog vaak de vink, de groenling, het winterkoninkje en de specht verschijnen op de voederplaats.

De voerplek die we maken die moet gemakkelijk bereikbaar zijn voor de vogels, ze moeten de omgeving in de gaten kunnen houden zodat ze eventueel gevaar,bijvoorbeeld katten, kunnen overzien.

Als we de vogels droog zaad voeren moeten we er wel voor zorgen dat we dit niet in een border doen maar boven bestrating, vogels knoeien behoorlijk bij het eten en zaad dat blijft liggen in de border ontkiemd straks tot onkruid . Het beste kunnen we voor de vogels vetbollen met zaden kopen, als we besluiten om zelf vetbollen te maken gebruik dan in ieder geval geen oud frituurvet, hier zitten namelijk allerlei zouten in die schadelijk zijn voor de vogel. Geef ook liever geen droog brood, dit is alleen maar maagvulling en er zitten haast geen vitaminen in en daar hebben ze nu net behoefte aan.

Bij vorst is het voor de vogels ook moeilijk om water te vinden, dus kunnen we ze ook hier mee helpen. Zorg en voor dat de drinkbak ondiep is zodat de vogel er geen bad in kan nemen.

Hang voor de vogels nestkastjes in de tuin

Vogels hebben een belangrijke functie in de tuin, ze vangen schadelijke insecten weg en het geeft leven in de tuin. Om er voor te zorgen dat we voldoende vogels in de tuin krijgen kunnen we dit stimuleren door een nestkastje in de tuin op te hangen.

Vogels beginnen nu al met het uitzoeken van een nestplaats voor in het voorjaar, dus gaan we nu een nestkastje ophangen. Bij het plaatsen van zo’n nestkastje zorgen we er natuurlijk voor dat natuurlijke vijanden zoals de kat er niet bij kunnen komen, dat het nestkastje stevig hangt en er niet bij de eerste storm vanaf waait.

Tip voor het ophangen;

1. Hang de Nestkast tenminste 2 meter hoog aan de noord- noordoostzijde van een boom, schutting of schuur. Zo zorg je ervoor dat hij uit de regen, wind, en zon hangt.
2. Houd de aanvliegroute naar het Vogelhuisje vrij. Er mogen geen takken of bladeren net voor de vliegopening hangen.
3. Hang het vogelhuisje op een rustige plaats. Dus niet bij een terras of deur. Vogels houden van rust rondom "hun" nest.

Mochten we al een nestkastje hebben hangen dan maken we deze nu schoon.

KNIP ZODRA JE BLOEMEN ZIET IN DE KERSTROOS (HELLEBORUS) HET BLAD WEG

Het blad van de kerstroos ziet er in de winter vaak minder fraai uit en is erg aanwezig, als deze vaste plant dan begint te bloeien dan komen de erg mooie bloemen van de kerstroos niet echt tot hun recht.

Door de bladeren nu weg te knippen kunnen we genieten van de mooie bloemen.

GEEF JE KERSTBOOM EEN LANGER LEVEN

Voordat we de kerstboom een plaatsje in huis gaan geven moeten we eerst aan een paar aandachtspunten denken.

Bij het kiezen van de juiste boom zoeken we een boom uit die er fris uit ziet en die als je hem overeind zet geen naalden laat vallen.

Welke soort kerstboom je ook kiest, een afgezaagde kerstboom houdt het altijd langer vol met extra water, zaag enkele centimeters van de stam er af en laat de boom zo een nachtje in een emmer met water staan of gebruik gelijk een standaard met waterreservoir (nog beter).

Hebben we een kerstboom gekocht in een pot dan behandelen we deze hetzelfde als een kamerplant.

in beide gevallen geldt ook dat de boom nooit graag in de buurt van de verwarming wil staan.

SNOEI DE KNOTWILGEN

Zodra het blad van de wilgen af is gaat de knotwilg in winterrust, dit is het moment om deze knotboom te snoeien. 

Als we gaan snoeien moeten we er altijd voor zorgen dat we mooie “wonden” maken waardoor bacteriën en schimmels geen vat op de plant kunnen krijgen, zorg er dus altijd voor dat je snoeischaar en zaag scherp zijn.

We gaan alle lange takken van de knotwilg terug snoeien tot op de knot, dit is de dikkere bult op de stam tot waar jaarlijks alle takken worden terug gesnoeid. De knotwilg is een sterke soort echter zorgen we er bij het terug snoeien voor dat we minimaal twee ogen overhouden zodat de boom ook na een strenge winter weer uit zal lopen.

De afgesnoeide, lange takken van een knotwilg zijn erg flexibel en makkelijk te gebruiken om een hekwerk mee te vlechten, ook wortels een wilgentak makkelijk aan waardoor je ze nu ook goed kan vermeerderen.

GENIET VAN DE SCHITTERENDE BESSENSTRUIKEN IN DE WINTER TUIN

Nu veel vaste planten en heesters zijn uitgebloeid, bladeren van de struiken en bomen verdwijnen en vaste planten afsterven, zijn er gelukkig ook nog vele tuinplanten die juist nu gaan opvallen, de bessenstruiken.

Bessen zijn er in vele maten, kleuren en vormen en zijn voor veel vogels en zoogdieren een welkome aanvulling van hun voedsel in de winter.

De bessensoorten zien er nu zeer aantrekkelijk uit en als het ware heeft dit voor de plant ook maar 1 doel, voortplanting. Hoe aantrekkelijker de bes er uit ziet hoe eerder deze gegeten wordt en hoe eerder het zaadje dat mee gegeten wordt weer ergens uitgepoept wordt, zo verspreidt de struik of boom zich over grotere afstanden, dit allemaal dankzij onze vogels en zoogdieren.

Enkele zeer geschikte struiken of bomen die besdragend zijn en die zeer geschikt zijn voor een kleine stadstuin zijn de lijsterbes (Sorbus aucuparia), de hondsroos ( Rosa canina), de vuurdoorn ( Pyracantha) en de klimop (Hedera helix).

Andere geschikte soorten voor de iets grotere tuinen zijn dan nog de Gelderse roos ( Viburnum opulus), de wilde kardinaalsmuts ( Euonymus europaeus) en de hulst ( Ilex aquifolium).

Voor leven in de tuin mogen struiken met bessen niet ontbreken, vogels zijn er gek op en ze zien er schitterend uit, aanraders voor iedere tuin.

SPIT DE BORDERS IN DE TUIN OF DE GROENTETUIN

Als we het nog niet gedaan hebben dan kunnen we deze maand nog de borders in de tuin om spitten, vooral als we een zwaardere grond in de tuin hebben zal dit vele voordelen hebben.

Door het omspitten van de grond kan regen, sneeuw en vorst makkelijker de grond in komen waardoor de grond zal verkruimelen waardoor de bodemstructuur zal verbeteren.

Enkele andere voordelen zijn dat gedurende het jaar de grond beter regen zal opnemen, het bodemleven hierdoor gestimuleerd wordt en dat planten beter zullen aan wortelen.

SNEEUW IN DE TUIN EN OP HET GAZON

Sneeuw in de tuin, vele tuinliefhebbers vinden het mooi en kijken er dan ook vaak de hele winter naar uit, sneeuw in de tuin kan ook erg nuttig zijn. De sneeuwlaag beschermd de planten in de tuin tegen de vorst en het dood allerlei ongedierte.

Zware sneeuwval kan echter ook schade veroorzaken, we moeten voorkomen dat takken te zwaar worden of dat heesters gaan doorzakken onder het gewicht van de sneeuw waardoor de takken kunnen afbreken.

Tijdig schudden aan door hangende takken kan zo veel schade voorkomen.

Probeer ook het gazon niet te betreden zodra deze bevroren is, dit zal schade aan het gras geven welke pas in het groeiseizoen zal verschijnen.

Als we een warme maand hebben dan blijft het gras bij temperaturen boven de 6 graden lichtjes groeien, ga niet maaien.

Het gazon hersteld heel traag als de temperaturen laag zijn en door de vele snijwondjes van het maaien is het gazon gevoelig voor allerlei schimmels.

BESCHERM WINTERGEVOELIGE PLANTEN IN DE TUIN

Als we planten in de borders van onze tuin hebben staan die matig tot slecht winterhard zijn dan zullen we deze bij strenge vorst moeten helpen om de winter door te komen. Belangrijk is dat dat we ze bij het planten een plek geven waar de plant beschut staat of bijvoorbeeld mee kan profiteren van de warmte die een huis uit straalt. Ander belangrijk punt is dat de plant op een doorlatende bodem komt te staan, deze planten hebben een hekel aan natte voeten en kan zo sneller vorstschade oplopen.

Wist u trouwens dat een koude wind meer schade veroorzaakt dan een paar graden vorst.

Vorstgevoelige planten in de tuin kunnen we beschermen door ze in te pakken met bijvoorbeeld noppenfolie, vliesdoek of oude lakens.

VORSTGEVOELIGE PLANTEN IN POT BESCHERMEN

Planten in een pot zijn altijd kwetsbaarder dan tuinplanten in de volle grond, vooral in de winter kan vorst makkelijker de kluit binnen komen omdat de plant boven de grond staat.

Vaak als we bijvoorbeeld olijven, vijgen of palmbomen aan planten in een pot dan is het verstandig om gelijk de binnenkant van de pot te isoleren met tempex of noppenfolie, waarbij het wel belangrijk is dat water altijd aan de onderkant de pot uit kan lopen.

Hebben we de pot niet al geïsoleerd dan pakken we aan het begin van de winter de pot in met noppenfolie om de vorstgevoelige plant zo al een eerste bescherming te geven.

Als er de mogelijkheid is kunnen we de vorstgevoelige planten in pot ook bij elkaar zetten, dit geeft al bescherming aan elkaar en we kunnen ze zo ook makkelijker bescherming bieden door ze af te dekken met vliesdoek of oude lakens.

Hebben we de mogelijkheid om de planten binnen in een onverwarmde ruimte te zetten bijvoorbeeld in een tuinhuisje waarin het niet vriest dan is ook dit een optie, zodra het dan niet meer vriest kunnen de planten ook gelijk weer naar buiten.

BEKALK NU DE FRUITBOMEN EN DE DRUIF

Het is nu december en het is tijd om de fruitbomen en de druivenstruik te bekalken, bekalken houdt in dat we kalk strooien rondom de boom of struik. De perzikboom, walnoot, perenboom, appelboom, kersenboom, pruimenboom, vijgenboom, druivenstruik en de rode, witte en zwarte bes vinden het heerlijk om een kalkbemesting te krijgen.

Kalk is essentieel voor een goede ontwikkeling van de vrucht en het helpt om de schil van de vrucht wat harder te maken waardoor de vrucht wat sterker wordt. Door een sterkere schil lijkt de vrucht ook minder kwetsbaar voor vraat door wespen.

Kalk zorgt er ook voor dat planten voeding beter kunnen opnemen en dat het bodemleven gestimuleerd wordt.

Denk er ook aan dat er tussen kalk strooien en een voorjaarsbemesting 3 maanden zit zodat beide stoffen geen strijdt met elkaar aan gaan, richtlijn is kalk strooien in de winter (december/januari) en bemesten in het voorjaar (april).